Depreme dayanıklı evler hangileridir? Evde depreme uygun eşya yerleşimi nasıl yapılır? gibi sorularınız varsa bu yazıda aradığınız yanıtları bulabilirsiniz.
Hemen başlayalım.
Depreme Dayanıklı Ev Nasıl Olur?
"Depreme dayanıklı ev" kavramı aslında doğrudan belli türde bir yapıyı anlatmıyor. Bunun yerine deprem direncini arttıran bütün özelliklerin toplandığı ev anlamına geliyor.
Yani bir evin zemini uygunsa, statik projeye uygun yapıldıysa, malzemeler doğru şekilde ve miktarda kullanıldıysa, yalıtımına dikkat edildiyse o ev depreme dayanıklıdır. Tabi ki bu aşamada binanın yaşı da önemlidir. Çünkü çok eski binaların zamanla taşıyıcı alanlarında zedelenmeler oluşabiliyor ve bu da sarsıntı anında tehlike yaratıyor. Bunun önüne geçmek için eviniz ne olursa olsun belli periyotlarla bakımı ve kontrolü yapılmalı.
Yeni Ev Alacaklar İçin Depreme Dayanıklı Evler
Çoğumuz yeni bir ev alırken "mutfak geniş mi,banyo nasıl" gibi kriterlere bakıyoruz. Ama bu bizi depremden koruyacak özellikler arasında değil!
Bir evi satın almadan önce ilk olarak evin zemini hakkında detaylı araştırmalar yapılmalı. Dere yatağında olan zemini alüvyal yerlerde yapılan binalar riskli gruptadır. Olabildiğince zemini sert ve kayalık olan yapılar önceliğiniz olmalı!
Daha sonra evin proje detayları dikkatlice incelenmeli. Proje detaylarındaki kolonlarda sonradan bir değişiklik yapılıp yapılmadığına dikkat edilmeli.
Satın alacağınız ev daha önce deprem geçirmiş bir bölgede ise hasar raporlarına dikkat edilmeli.
Tüm bu işlemleri kendiniz doğrudan yapamıyorsanız statik detaylar için bir mühendisten destek alınmalı. Bir eve onca para verip üstüne telafisi yapılamayacak anılar yaşamamak için bu aşamaları asla gözden kaçırmayın!
Satın alacağınız ev henüz proje aşamasında ve inşaatına başlanmamış bir bina ise ekstra dikkatli olmalısınız. Bazı "sözde" müteahitler ilk etapta sundukları projeden farklı binalar inşa edip fazladan kat çıkarak kendi çıkarını düşünmekte. Aslında projenin dışında yapılan evlere iskan verilmemekte. Ama ne yazık ki gelen imaf afları ya da çıkar ilişkileri bazen bu tür yapılara dahi iskanın çıkmasını sağlamakta. Kısacası çok güvenmediğiniz, proje aşamasını sürekli takip etmediğiniz ve sonrasında da takipçisi olmadığınız hiçbir binayı tamamlanmadan satın almayın!
Eski Evi Depreme Dayanıklı Hale Getirmek
İçinde yaşadığınız evi depreme dayanıklı hale getirmek için öncelikle evinizin durumunu öğrenmeniz gerekir. Bunun için yetkili ekiplerden destek alıp durum değerlendirmesi yapmalısınız.
Eviniz daha önce bir deprem geçirdiyse hasar tespit ekiplerinin verdiği rapora göre güçlendirilmeler yapılmalı. Ama bu noktada da hasar tespiti yapan farklı ekiplerin görüşlerinin alınması önemli! Çünkü bu şekilde doğru durum raporuna ulaşmış olursunuz.
Eviniz deprem geçirmediyse de yine aynı şekilde mühendislerden destek alıp evin halihazırdaki durumunu tespit edebilirsiniz. Özellikle çok eski binalarda mutlaka güçlendirme çalışmaları yapılmalı. Kolonlar çelikle güçlendirilmeli, mantolama çalışmaları yapılmalı, rutubeti önlemek için gerekli yalıtıma dikkat edilmeli.
Hangi Evler Depreme Dayanıklı?
Daha önce dediğimiz gibi aslında betonarme ev de doğru şekilde yapıldığında depreme dayanıklıdır. Ama bunun yanında bazı evler temel malzemeleri sebebiyle deprem için en uygun evlerdir. Bu evler şöyle:
- Prefabrik ev,
- Çelik konstrüksiyon ev,
- Kerpiç ev,
- Taş ev.
Prefabrik evler duvar panellerinin taşıyıcı olarak kullanıldığı esnek yapılardan. Genellikle deprem sonrasında hızlıca kurulumları olduğu için barınma alanına dönüşen bu yapılar, Amerika gibi ülkelerde oldukça fazla tercih ediliyor.
Çelik kontrüksiyon ev de aslında prefabrik evlerle çok fazla benzer özellikleri barındırıyor. Aradaki fark çelik konstrüksiyon evlerde taşıyıcı sistemin çelik profillerden oluşması. Haliyle de prefabrik evlere göre biraz daha dayanıklı olması.
Kerpiç ev geçmişi çok eskilere dayanan bir barınma yeri. Bu evlerin yapımında kullanılan malzemelerin esnek ve hafif olması sebebiyle depreme dayanıklı olduğu bilinmektedir.
Taş ev ülkemizde özellikle kırsal bölgelerde başvurulan evlerden. İklimine uygun taşlarla yapılan bir taş ev depreme dayanıklı şekilde uzun yıllar ayakta durur.
Not: Hangi ev olursa olsun işini iyi bilen kişiler yapmadığı takdirde her zaman sorun yaşarsınız. Bu yüzden uzmanı bulmak için detaylı araştırma şart!
Depreme Uygun Ev Eşyaları Nasıl Yerleştirilmeli?
Evinizi depreme dirençli hale getirmek aynı zamanda eşyalarınızı da depreme uygun yerleşmeyi gerektirir. Buna göre depreme uygun eşya yerleşimi şu şekilde yapılmalı:
- Koltuk ya da yataklar; cam kenarlarından, tablo, çerçeve ve ayna gibi deprem anında başımıza düşüp bizi yaralayabilecek objelerden uzağa yerleştirilmeli!
- Ağır objeler rafların en alt katına yerleştirilmeli (evdeki en kısa boylu bireyin baş yüksekliğinin altına)!
- Beyaz eşya, dolap, kitaplık ve mutfak dolapları duvara sabitlenmeli! Sabitleme yapılırken çivi yerine vida ve dübel kullanılmalı!
- İçinde düşebilecek eşyaları barındıran dolaplarda kilitli kulplara yer verilmeli!
- Hafif ve kolay kırılmayan avizeler tercih edilmeli ve bunlar duvara çengel vida ve dübel ile monte edilmeli!
- Pencere dışına ya da balkon kenarlarına yerleştirilen saksılar deprem anında birinin kafasını düşüp yaralayabiir. Bu yüzden, bu alanlara saksı yerleştirilmemeli!
- Yatakların ayaklarına içinde terlik, pil, düdük ve su bulunan bir naylon torba bağlanmalı!
Unutmayın ki ne kadar çok eşya o kadar az hareket alanı demek. Bu yüzden lütfen gereksiz eşya ve aksesuar kullanmaktan da kaçının!
