Bir evi baştan inşa ediyorsanız onun en önemli aşamasının temel olduğunu unutmamanız gerek! Çünkü sağlam bir temel, evin ve ev içerisinde yaşayan canlıların ömrünü doğrudan etkileyecek kıstaslar arasında!
Özellikle de deprem riskinin fazla olduğu ülkemizde, zemin etüdü doğru yapılmış bir arsa ve sağlam temel olmazsa olmaz iki kriter!
Daha önce size 100 m2 temel maliyeti hakkında bilgiler vermiştik. Bugün de deprem konusunda dayanıklı temellerden biri olan radye temeli anlatacağız.
Hadi başlayalım.
Radye Temel Nedir?
Yüzeysel temel çeşitleri arasında yer alan radye temelin halk arasındaki adı yayılı temeldir. Yayılı temel denmesinin nedeni temelin bina kalıbının tümünü kapsaması yani zeminin üstüne plak gibi yayılmasıdır.
Radye temelin bir zemin üzerine eşit aralıklarla yayılması, taşıyıcı yükün de eşit oranda dağılmasını sağlıyor. Bu temelde önce temel çukuruna su yalıtımı yapılıyor. Daha sonra mühendisin belirlediği aralıklarla demirler diziliyor. Demirlerin dizilimi yapılırken demirden örülmüş bir sepet gibi bir görünüm oluşuyor. Demir direkler ve sehpalardan oluşan temelin içine de beton dökülmeye başlıyor. Demirlerin aralıkları dar olduğu için betonun her alana yayılması vibratörle sağlanıyor.
Radye temel en çok deprem riskinin yüksek olduğu, zemin sıvılaşması riski barındıran ve çok katlı binaların yapılacağı alanlarda uygulanması gereken temel tipidir.
Radye temel gibi depreme karşı dayanıklı olan mütemadi (sürekli) temel ve fore kazıklı temellerde vardır. Ama üçü içerisinden radye temelin uygulanabilirliği daha yüksektir.
Şimdi gelin radye temel ve mütemadi temel arasındaki farklara detaylı bakalım!
Radye Temel ve Mütemadi Temel Arasındaki Farklar Nelerdir?
Yukarıda size radye temelin ne olduğundan bahsettik. Şimdi de mütemadi temeli anlatalım.
Mütemadi temel, zeminin statik olarak biraz daha iyi olduğu durumlarda başvurulan temel tipi! Yani zemin uygunsa bu temel tipi de depreme karşı dayanıklılık sağlar. Ama riskli zeminlerde yerini radye temele bırakması gerekir. Tıpkı radye temelin de boyunu aşan durumlarda devreye fore kazık sisteminin girmesi gibi!
Mütemadi temeller, temelin sağlam olduğu ve basit yığma duvarlı yapılarda sıklıkla tercih edilir. Bu temel tipinde temel duvarları, ya doğrudan taban üzerine ya da temel zemini üzerine dökülen beonarme/taş şömel üzerine oturtulur. Mütemadi temelde demir aralıkları daha geniş şekilde bırakılır.
Kısaca özetleyecek olursak radye temel ile mütemadi temel arasındaki farklar şöyle:
- Zeminin statik değerlendirmesi,
- Yapının kat sayısı,
- Maliyet,
Zeminin statik değerlendirmesi yapıldıysa ve zemin sağlam olarak görülüyorsa mütemadi temel tercih edilebilir. Tabi çok katlı bina olmaması şartıyla! Ama alüvyal bir zemin ise ya da depremsellik açısından zeminin riski fazlaysa radye temele başvurmanız önemli!
Radye temel ve mütemadi temeller arasında maliyet farkında ise radye temelin biraz daha masraflı olduğunu söyleyebiliriz. Çünkü radye temelde kullanıan demir miktarı ve diğer malzemeler daha fazla oluyor!
Buna kullanılan demirin kalınlığı, fazla olan demir miktarına göre işçilik maliyeti de ekleniyor tabi. Ama söz konusu sağlam bir temel ise bu tür maliyetlerden kaçmamanız gerektiğini şiddetle öneririz.
Tabi her şeyden önce tavsiyemiz de zemini kötü olan yerden uzak durmanız!
