Müstakil ev yapan sevgili dertli insanlar. Dertli diyoruz çünkü müstakil evin yapımının ne denli zor olduğunu biliyoruz. Her gün yeni bir masraf çıkar size. Bir yandan da ustalarla bazen işler istediğiniz şekilde ilerlemez! Ama moralinizi bozmayın her türlü sonucu güzel oluyor.
Müstakil ev yapım sürecinizde size yardımcı olmak adına birçok yazı yazmıştık. Onlara şuradan ulaşabilirsiniz. Ama bu yazıda daha önce bahsetmediğimiz bir konuya el atacağız: Müstakil eviniz için seçebileceğiniz çatı modelleri!
Hadi başlayalım hemen!
Çatı Modeline Karar Verme Zamanı!
Çatı modeline karar verme aşamasında aslında bazı kararları siz veriyorsunuz bazılarını proje ekibi! Sizin vereceğiniz kararlar daha çok tasarıma odaklı noktalar. Gerisi de projenin çevre koşulları ile ilgili!
Mesela çatının eğimine karar vermede ilk etkili olan nokta evin yapıldığı yerin iklim özellikleri! Şöyle ki kış şartlarının çok zor geçtiği bir yerde müstakil ev yapacaksanız düz çatı tercih etmek mantıklı olmuyor. Yağışın kolay tahliye edilmesi için mutlaka eğimli çatı kullanmanız gerekir. Aslında böyle direk konuya geçiş yapınca kafanız karışmış olabilir. Çatı modellerini önce size genellikle hangi kriterlere göre gruplaya ayırıyorlar onu gösterelim:
- Çatının taşıyıcı sistemi nedir?
- Çatının kaplamasında hangi malzeme olacak?
- Çatı arası da kullanılacak mı?
- Çatının eğimi nasıl olacak?
- Çatının şekli nasıl olacak?
İşte temel olarak bu sorduğumuz soruların altında çatı modelinizi ortaya çıkaracak detaylar yatıyor. Detay lazım size biliyoruz ve hemen bu soruları sizin için yanıtlıyoruz.
Çatı Taşıyıcı Sistemini Belirleme
Çatı taşıyıcı sistemi denilen şey o çatı görüntüsünü oluştururken kullanılacak malzeme. Daha doğrusu hani o çatı iskeleti var ya,t üsüne daha herhangi bir kaplama gelmemiş hali! İşte ona çatı taşıyıcı sistemi demir. Çatı taşıyıcı sisteminde ise genellikle şunlar kullanılır:
- Ahşap çatı taşıyıcısı,
- Çelik çatı taşıyıcısı,
- Betonarme çatı taşıyıcısı
Öncelikle belirtelim ki müstakil ev yapıyorsanız betonarme bir çatı taşıyıcısı seçmenize gerek yok! Tabi burada taşıyıcı sistemin nasıl olması gerektiği proje detaylarınızda belirleniyor ama yine de bilmeniz açısından söyleyelim. Yani aslında bu aşamada seçimi siz pek yapamıyorsunuz. Mesela eviniz deprem bölgesinde ve fay hatlarına yakın ise taşıyı sistemler oluştururken çelik destekli taşıyıcılar kullanılır.
Genellikle köy evlerinin çatılarından aşina olunan ahşap taşıyıcılı çatı modelleri, maliyet olarak çelik ve betonarmeye göre daha ucuz olur. Ama bunun dezavantajı ahşap iskeletler arasında küflenme ve böceklenme gibi sorunların yaşanabilmesi. Bunun önüne geçmek için kaplama altında kullanılacak yalıtım malzemesine dikkat etmek lazım.
Çelik çatı iskeleti ise son yıllarda her geçen gün daha çok rağbet gören bir çatı taşıyıcısı. Çeliğin daya dayanıklı olması ve ısı yalıtım ürünleri ile daha iyi sonuçlar ortaya çıkarması avantajlı özellikler sunuyor. Tabi burada maliyetin, ahşap çatı taşıyıcısına göre daha fazla olduğunu söylemek lazım. Bunun dışında ahşap ve çeliğin bir arada kullanıldığı çatı taşıyıcı sistemlerine de yer vermek mümkün!
Not: Çatı yalıtımında en çok kullanılan malzemelere ve onlara dair bilgilere sitemizden ulaşabilirsiniz.
Çatının Kaplamasında Ne Kullanacaksınız?
İskeleti ayarladık tamam! Ee peki bu çatının kaplamasında ne kullanacaksınız? Burada da sizi bekleyen başlıca iki seçenek var: İlki çatıyı kiremit ile mi kapatacaksınız? Yoksa çatı kaplama ürünlerini mi kullanacaksınız. Önce kiremit ile kapatacağınızı düşünelim!
Kiremit ile Çatı Kapatma
Kiremiti anlatmamıza gerek yok diye düşünüyoruz. Yüksek ısıda form kazanmış dayanıklı çatı kaplama malzemesi olarak düşünebilirsiniz. Tabi kiremit deyince de o kadar çok seçenek var ki sizi bekleyen. Burada kiremitin renginden şekline kadar birçok farklı kiremit çeşidi var.
Mesela Granada kiremit, Osmanlı-Alaturka kiremit, Akdeniz kiremit ve Marsilya kiremitleri çok bilinenler arasında. Bu kiremitlerin şekilleri farklı olduğu için çatıda yarattıkları görüntü çok farklı oluyor. Hepsi de fiyat olarak birbirine çok yakın. Burada görüntü noktasında seçim yapabilirsiniz. Kiremitler arasında özellikle farklı renkli-turuncu ve kırmızımsı görüntü dışnda- çatı isteyenlerin başvurduğu kiremit tipi ise seramik kiremitler. Ama bunların fiyat olarak biraz daha fazla olduğunu söyleyelim size.
Kaplama Ürünleri ile Çatı Kapatma
Kiremit aslında çatıya teker teker yerleştirilen bir malzeme! Haliyle işçiliği de maliyeti de fazla! Bunun önüne geçen birçok çatı kaplama malzemesi var. Shingle, ondulin, sandviç panel gibi birçok çatı kaplama mazlemesi var. Bunlar arasından en ok tercih edilen onduline çatı kaplama. Çünkü burada panellerin dayanıklılığı daha yüksek. Bitümlü çatı kaplama türüne dahil olan bu panellerin maliyeti, shingle, sandviç panele göre daha fazla!
Not: Çatı kaplama malzemelerinin maliyetine bu yazımızda değinmiştik. Yardımcı olabilir.
"2024 yılı itibariyle çatı fiyatları: Malzemeler ve dikkat edilecekler"
Soğuk Çatı mı, Sıcak Çatı mı?
Başta sorduk ya size çatı arası da kullanılacak mı diye. İşte o sorunun nedeni bu seçim! Soğuk çatılarda yalıtım malzemesi çatının zeminine yapılıyor. Yani çatıda eğim yaratan kısımlara yalıtım yapılmıyor. Haliyle çatı arası soğuk oluyor.
Sıcak çatılarda ise yalıtım malzemesi eğimli alanlara tamamen yapılıyor. Kısacası dışarıdan görünen o çatı hatlarının tamamına yalıtım yapıldığından çatı arası da sıcak oluyor.
Müstakil Ev
Çatının Eğimine Göre Modeller
Eğim denilen şeyi kısaca ifade etmek gerekirse bir yana doğru yönelme durumu diyebiliriz. Çatı eğimini de bu şekilde düşündüğünüzde çatının şeklini belirleyen temel nokta olarak aklınızda tutabilirsiniz.
Çatı eğimi belirlenirken evin yapıldığı yerin iklim koşulları en etkili faktör oluyor. Çünkü eğim hesaplaması yapılırken yağış kapasitesi üzerinden planlama sağlanıyor. Eğimlerine göre çatı modellerini size derli toplu bir gösterelim önce, sonra onların ne olduklarını açıklayalım.
- Eğimsiz düz-teras çatılar,
- Eğimi tarafa olan sundurma çatılar,
- Eğimi iki yana olan beşik-A tipi çatılar,
- Farklı yönlere eğimli kırma çatılar
- Az eğimli asimetrik çatılar
Hepsini teker teker anlatacak olursak düz çatı -adı üstünde- hiç eğimi olmayan çatı modeli! Burada eğim tercih edilmemesinin nedeni çatının teras olarak kullanılabilmesi. Bu çatı tipi genellikle yağışın çok az olduğu ve sıcaklığın fazla olduğu bölgelerde tercih ediliyor.
Düz çatıdan biraz daha fazla eğime sahip çatı modeli de asimetrik. Aslında mu modelde çatının çoğunluğunda düze yakın bir görüntü var. Oluklara yakın kısımlarda da eğim oluşuyor. Asimetrik çatı modeli de düz çatı gibi üstünde hareket alanı sunuyor.
Geldik eğimin arttığı çatılardan birine: Sundurma çatı! Sundurma çatılarda evin planlamasına göre eğim derecesi hesaplanır ve konuma göre tek yönlü eğim olur çatıda. 30- 45 derecelik açılarla eğim yapılır. Sundurma çatıyı tercih edenler genellikle evin bir tarafını da teras olarak kullanabilir.
Çatı eğiminin tek taraflı değil de iki taraflı olduğu çatıya beşik ya da A-tipi çatı deniyor. Burada doğrudan iki yana eğimli bir çatı görüntüsü var. Özellikle yağışın çok olduğu yerlerde bu çatı tipi tercih ediliyor.
Bir çatı tipi de var ki hem görüntüsü hem de eğimi karışık! Görüntüsü karışık derken kötü değil kesinlikle oldukça iyi hatta! Çatı üstünde adeta çatı havası veriyor. Eğimlerinde de üst üste geçen bu çatılan yönlerine göre farklı eğimler yapılıyor. İşte bunlara da kırma çatı deniliyor. Kırma çatıya baktığınızda sanki evin dört tarafına da eğim verilmiş gibi bir hisse kapılıyorsunuz.
Eğimine göre çatı modellerine bakınca aslında çatının dış görüntüsüne de karar verilmiş olunuyor. Ama bu saydıklarımız dışında tenoz çatı, soğan çatı, kubbe çatı, konik çatı ve mansard çatı gibi çatı görüntüleri ile karşılaşmak mümkün! Fakat belirtelim ki bu çatı şekilleri genellikle müstakil evlerde çok kullanılan biçimler değil. Daha çok mimari ve tarihi yapılarda başvurulan çatı şekilleri olduğunu bilmeniz yeterli!
"Çatı modelleri konusunda bir şeyler öğrendim ama daha çok model lazım" diyorsanız sitemizdeki müstakil evlere göz atmanızı tavsiye ederiz. Umarız içinize sinen bir çatı ve ev sizi bulur!
